Η ΟΔΥΣ[Σ]ΕΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Νεολογικά αθησαύριστα στο έπος του Νίκου Καζαντζάκη

Ο Καζαντζάκης άρχισε να συλλέγει δημοτικές λέξεις από την αρχή της καριέρας του. Συνήθιζε να πηγαίνει σε χωριά με ένα σημειωματάριο και ένα μολύβι στο χέρι και να ρωτά πώς έλεγαν το κάθε λουλούδι. Αφότου είχε ήδη ξεκινήσει να συγγράφει την "Οδύσεια", συνέχιζε αδιαλείπτως να στέλνει επιστολές στον Πρεβελάκη για να του πει οτιδήποτε έβρισκε. Ήλπιζε ότι όταν θα επέστρεφε στην Ελλάδα θα μπορούσαν να ταξιδέψουν μαζί στα νησιά, καθώς έλεγε, για «να λεηλατούμε» λέξεις. Το 1932 ευχαρίστησε τον Πρεβελάκη για μια λέξη, προσθέτοντας: «τη μεταχειρίστηκα αμέσως». Όμως, αυτή η λέξη διατηρείται στο έπος του Καζαντζάκη με χιλιάδες άλλες δημοτικές λέξεις που, όπως συναρπαστικά ανακάλυψε ο Νίκος Μαθιουδάκης, ακόμη δεν βρίσκονται καταγεγραμμένες στα νεοελληνικά λεξικά, παρόλο που σήμερα πια έχουμε ορισμένα εξαιρετικά λεξικά της δημοτικής.

Συνεπώς, η αξία της διδακτορικής διατριβής του Νίκου Μαθιουδάκη είναι πολλαπλή και ως γλωσσολογική μελέτη και ως εν δυνάμει καζαντζακικό λεξικό, καθιστώντας απολύτως επιβεβλημένη την τωρινή έκδοσή της ως μονογραφία για το ευρύ αναγνωστικό κοινό, διότι αφενός τεκμηριώνει την ακατάπαυστη παρόρμηση του Καζαντζάκη -την αντοχή του- να διατηρήσει τον πλούτο και την ποικιλία της ελληνικής δημοτικής, καθώς όμως και την επιστημονική αντοχή και φροντίδα του ίδιου του Μαθιουδάκη -τον άθλο του- να ασχοληθεί με το καζαντζακικό έπος, και αφετέρου διευκολύνει, κατά κάποιο τρόπο, την ακριβή επαναμετάφραση των υπόλοιπων μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων του Καζαντζάκη που μεταφράστηκαν από ανθρώπους που δεν γνώριζαν ελληνικά. Η μελέτη του Νίκου Μαθιουδάκη μας προσκαλεί να δούμε το έπος του Νίκου Καζαντζάκη, την "Οδύσειά" του, ως ένα φαινόμενο το οποίο αποκαλύπτει μια ιδιαίτερη δεξιοτεχνία που περιλαμβάνει την ιστορία, την αρχαία τέχνη, την πολιτική, τη φιλοσοφία, τη θρησκεία και άλλα πολλά, όλα αυτά όμως «υποταγμένα» στη ... γλώσσα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στη μελέτη του Η ΟΔΥΣ[Σ]ΕΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ο Νίκος Μαθιουδάκης παρουσιάζει την οδύσσεια των λέξεων μέσα σε ένα λογοτεχνικό δημιούργημα, από την έμπνευση και τη γραφή τους από τον συγγραφέα μέχρι την ανάγνωση και την κατανόησή τους από τον αναγνώστη, επικεντρώνοντας την έρευνά του στην ΟΔΥΣΕΙΑ του Καζαντζάκη, η οποία αποτελεί θεματικά τη συνέχεια της Οδύσσειας του Ομήρου.

Ασχολείται με τις στρατηγικές κατανόησης της ποιητικής γλώσσας της ΟΔΥΣΕΙΑΣ του Καζαντζάκη, προκειμένου να εντοπιστούν οι μέθοδοι που ακολουθεί ο εκάστοτε αναγνώστης για να αποκωδικοποιήσει τη σημασία άγνωστων λέξεων, διευκολύνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την κατανόηση του κειμένου, που είναι και ο κύριος σκοπός της διδασκαλίας της λογοτεχνίας.

Η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη γλωσσολογική πραγματεία για το μεγαλειώδες αυτό έπος του Νίκου Καζαντζάκη, μέσα από την οποία αναδεικνύεται το ύφος και η γλώσσα του κρητικού λογοτέχνη, αλλά και ο λεξικογραφικός πλούτος που χρησιμοποιεί για την ποιητική σύνθεση της ΟΔΥΣΕΙΑΣ του. (Από τον εκδότη)

Συγγραφέας: Νίκος Μαθιουδάκης

Πρόλογος: Peter Bien

Κατηγορία: Γλώσσα-Λογοτεχνία

Εκδοτικός οίκος: ΚΑΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ

Τόπος Έκδοσης: Αθήνα

Χρόνος έκδοσης: 2020

Σελίδες: 840

Διαστάσεις: 14 x 24 εκ.

Γλώσσα: Ελληνικά

ISBN 978-618-5191-93-1